آیا کانکس ها قابل بازیافت هستن؟
کانکس‌ها معمولاً قابل بازیافت هستند، ولی قابلیت بازیافت خیلی به جنس‌ها، نحوهٔ ساخت، و میزان آلودگی و آسیب‌دیدگی بستگی دارد. در ادامه توضیح میدیم اصلا جنس کانکس چیه و از چی ساخته شدن:
جنس کانکس چیست؟
کانکس سازه‌ای پیش‌ساخته و قابل‌حمل است که از ترکیب چند ماده اصلی ساخته می‌شود تا هم مقاوم، سبک و عایق باشد.
جنس آن معمولاً شامل موارد زیر است:
1.اسکلت (شاسی و ستون‌ها):
از فولاد یا پروفیل آهنی ساخته می‌شود.
این بخش، ستون فقرات کانکس است و کل وزن بدنه را تحمل می‌کند.
معمولاً با رنگ ضدزنگ یا رنگ صنعتی پوشش داده می‌شود تا در برابر رطوبت و خوردگی مقاوم باشد.
مزایا: استحکام، پایداری و دوام بالا.
2.بدنه و سقف بیرونی:
معمولاً از ورق گالوانیزه رنگی، ساندویچ‌پنل عایق‌دار، یا گاهی فایبرگلاس ساخته می‌شود.
گالوانیزه یعنی ورق فلزی که با روی (Zn) پوشانده شده تا زنگ نزند.
در مدل‌های مدرن، ساندویچ‌پنل استفاده می‌شود چون هم سبک است و هم عایق حرارت و صدا.
مزایا: محافظت از داخل کانکس در برابر باد، باران، آفتاب و صدا.
3.عایق حرارتی و صوتی:
بین جداره‌های داخلی و بیرونی معمولاً از فوم پلی‌یورتان، پلی‌استایرن، پشم سنگ یا پشم شیشه استفاده می‌شود.
این لایه دمای داخل کانکس را در زمستان گرم و در تابستان خنک نگه می‌دارد.
مزایا:صرفه‌جویی در انرژی و ایجاد آرامش داخل سازه.
4.کف کانکس:
کف روی شاسی فلزی ساخته می‌شود و معمولاً از تخته چندلایه MDF یا نئوپان فشرده استفاده می‌شود.
سطح آن با کفپوش PVC، موکت صنعتی یا سرامیک پوشیده می‌شود.
مزایا:راحتی، عایق رطوبت و زیبایی داخلی.
5.دیوار داخلی و نمای داخل:
از ورق PVC، MDF، یا چوب مصنوعی ساخته می‌شود.
این بخش ظاهر داخلی را شکل می‌دهد و فضای داخلی را دل‌پذیرتر می‌کند.
مزایا: زیبایی و قابلیت شست‌وشو.
6.درب و پنجره‌ها:
معمولاً از آلومینیوم یا UPVC با شیشه دوجداره هستند.
به عایق‌بودن و تهویه طبیعی کمک می‌کنند.
انواع جنس کانکس‌ها با توضیحات هر کدام
1.کانکس فلزی (فولادی یا آهنی)
- رایج‌ترین نوع کانکس در ایران و جهان.
- اسکلت اصلی از پروفیل آهنی یا فولاد مقاوم ساخته می‌شود و بدنه از ورق گالوانیزه یا آهنی رنگ‌شده است.
ویژگی‌ها:
- بسیار مقاوم در برابر ضربه، باد و باران.
- طول عمر زیاد (۱۰ تا ۳۰ سال).
- امکان تعمیر و بازیافت آسان.
- وزن نسبتاً زیاد.
کاربرد: بیشتر برای کارگاه‌ها، دفاتر اداری، نگهبانی و انبار.
2.کانکس ساندویچ‌پنل
بدنه از ورق فلزی در دو طرف همراه فوم عایق در وسط که همون با پلی‌یورتان یا پلی‌استایرن تشکیل شده است.
ویژگی‌ها:
- عایق حرارتی و صوتی بسیار عالی.
- سبک، زیبا و مدرن.
- در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی مقاوم.
- هزینه اولیه کمی بالاتر از کانکس فلزی ساده.
کاربرد: مناسب برای مناطق گرم یا سرد، ویلاها، دفاتر و خانه‌های پیش‌ساخته.
3.کانکس آلومینیومی
بدنه و اسکلت از آلومینیوم ساخته می‌شود.
ویژگی‌ها:
- بسیار سبک و ضدزنگ.
- مناسب برای مناطق مرطوب (کنار دریا یا شمال کشور).
- نیاز کم به نگهداری.
- قیمت بالاتر از نوع فلزی معمولی.
کاربرد: کانکس‌های کوچک یا قابل حمل با جرثقیل سبک، کانکس‌های سیار یا کانکس فروشگاهی.
4.کانکس فایبرگلاس
بدنه از پلاستیک فشرده تقویت‌شده با الیاف شیشه ساخته می‌شود.
ویژگی‌ها:
- سبک و مقاوم در برابر زنگ، رطوبت و مواد شیمیایی.
- قابل شست‌وشو و زیبا.
- عایق حرارت و صدا تا حد متوسط.
کاربرد: کانکس‌های سرویس بهداشتی، کیوسک‌های شهری، یا محیط‌های مرطوب.
5.کانکس چوبی
سازه داخلی از فلز سبک و دیواره‌ها از چوب طبیعی یا MDF فشرده ساخته می‌شوند.
ویژگی‌ها:
- ظاهر گرم و طبیعی.
- مناسب برای محیط‌های گردشگری یا ویلاها.
- نیاز به نگهداری در برابر رطوبت و حشرات دارد.
- کاربرد: کانکس‌های ویلایی و مسکونی لوکس.
6.کانکس ترکیبی (کامپوزیتی)
ترکیبی از چند ماده مثل فولاد همراه ساندویچ‌پنل همراه چوب یا PVC برای کاربردهای خاص.
ویژگی‌ها:
- طراحی دلخواه با توجه به شرایط پروژه.
- هم سبک و هم مقاوم.
- قابل بازیافت در بیشتر موارد.
که چه کانکس هایی قابل بازیافت هستن؟ | قطعات قابل بازیافت
تا الان توضیح دادیم که جنس کانکس ها از چیا هستن و جنس کانکس چی هستش در ادامه میگیم که چه کانکس هایی قابل بازیافت هستن؟ در ادامه توضیح خواهیم داد:
کانکس ها از مواد مرسومی ساخته می‌شوند که بازار بازیافت و ارزش ضایعاتی دارند مثل فولاد و آهن، آلومینیوم، شیشه، چوب، انواع پلاستیک‌ها و عایق‌ها.
فولاد و آهن (شاسی، اسکلت، صفحات فلزی)
فلزات که فولاد و آلومینیوم هستن بیشترین ارزش و ساده‌ترین مسیر بازیافت را دارند که ذوب میشن و تبدیل به شمش یا ورق جدید میشن، فولاد ماده‌ای آهنی است که به راحتی خرد، ذوب و تبدیل به شمش یا مصنوعات جدید می‌شود. بازیافت فولاد بسیار اقتصادی است.
آلومینیوم (فریم پنجره، برخی بدنه‌ها)
ذوب آلومینیوم کم‌انرژی‌تر از استخراج اولیه است و بازار ضایعات آلومینیوم قوی است. آلومینیوم آنودایز یا رنگ‌شده هم بازیافت می‌شود ولی باید از آهن جدا شود.
ساندویچ پنلورق فلزی همراه فوم پلی‌یورتان
لایهٔ فوم با چسب یا پرس به ورق چسبیده جداسازی مکانیکی وقت‌گیره. ورق فلزی بازیافت می‌شود اما فوم اغلب دور ریخته یا سوزانده می‌شود مگر در مراکز تخصصی.
عایق‌های فومی (پلی‌یورتان، پلی‌استایرن)
بازیافت تجاری محدود است، برخی فناوری‌های شیمیایی یا پلیمری در حال توسعه‌اند اما هنوز گسترده نیست. بازاستفاده اگر سالم باشه، تبدیل به سوخت در نیروگاه‌های کنترل‌شده، یا دفن نامطلوب.
فایبرگلاس
مشکل اصلیش اینه که رزین‌های ترموست پس از پخت دیگر ذوب نمی‌شوند؛ جداسازی الیاف از رزین پیچیده است. و راهکارش اینه که خردسازی و استفاده به عنوان فیلر و مواد پرکننده، یا بازیافت انرژی. تحقیق و پروژه‌هایی برای بازیافت شیمیایی و پیرولیز وجود دارد ولی تجاری‌سازی محدود است.
بیشتر بخوانید:
کانکس فایبرگلاس چیست؟
چوب و MDF
چوب قابل بازیافت، قابل خاک‌سپاری یا بازاستفاده است، و MDF شامل چسب‌ها و فرمالدئید است، بازچرخش محدود و معمولاً سوختنی؛ جدا کردن روکش‌ها و استفاده مجدد امکان‌پذیر است.
پلاستیک‌ها و PVC
پلاستیک سخت در صورت تفکیک، قابل بازیافت مکانیکی و pvc به دلیل کلر و افزودنی‌ها بازیافتش مشکل‌تر است، نیاز به جریان بازیافت اختصاصی.
کلام آخر!
به‌طور کلی: بله، کانکس‌ها قابل بازیافت‌اند، و بخش اعظم ارزش بازیافتی‌شان از فلزات فولاد و آلومینیوم ناشی می‌شود.
دشوارترین بخش‌ها: فوم‌های پلی‌یورتان، رزین‌های فایبرگلاس و قطعات لمینیت و چسب‌خورده که نیاز به روش‌های خاص یا دفع دارند.
اقدام پیشنهادی: اگر قصد دور ریختن یا جایگزینی کانکس را دارید، اول دمونتاژ هدفمند (تفکیک قطعات باارزش) و تماس با بازیافتگر فلز و مرکز بازیافت محلی را در دستور کار قرار دهید و معمولاً از نظر اقتصادی و محیط‌زیستی سودآور است.
به اشتراک گذاری